Οδηγός περί Λογοκλοπής
Αποφυγή φαινομένων εκούσιας ή και ακούσιας λογοκλοπής κατά την εκπόνηση των διπλωματικών εργασιών των φοιτητών του ΔΠΜΣ
Τι είναι λογοκλοπή;
Λογοκλοπή (αγγλικά: “plagiarism”) είναι η “ιδιοποίηση ξένης πνευματικής δημιουργίας με ανήθικο, παράνομο τρόπο” (“Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής” του Τριανταφυλλίδη). Με άλλα λόγια, λογοκλοπή είναι η – εκούσια ή ακούσια – χρήση της πνευματικής εργασίας (ιδεών, ερευνητικών αποτελεσμάτων, συγγραφικού έργου) τρίτων, χωρίς αυτή να συνοδεύεται από αναγνώριση της πηγής της εργασίας.
Τι συνιστά λογοκλοπή στην επιστημονική έρευνα;
Στην ακαδημαϊκή κοινότητα, η λογοκλοπή μπορεί να πάρει πολλές μορφές, όπως :
- τη συνειδητή αποσιώπηση της άμεσης ή έμμεσης συνεισφοράς άλλων προσώπων στο αντικείμενο επιστημονικής έρευνας και διδασκαλίας,
- την οικειοποίηση ερευνητικών πορισμάτων για ατομική προβολή,
- την παράληψη αναφοράς σε χρησιμοποιηθείσα βιβλιογραφία,
- την αυτολογοκλοπή, δηλαδή τη χρήση μέρους μιας δημοσίευσης ενός επιστήμονα σε μια επόμενη δημοσίευσή του, χωρίς τη χρήση αναφοράς ή παραπομπής.
Υπάρχουν δύο τύποι λογοκλοπής: η λογοκλοπή ολόκληρης πηγής και η μερική αντιγραφή. Λογοκλοπή ολόκληρης πηγής έχουμε όταν ένας φοιτητής αντιγράφει ολόκληρη παλιά πτυχιακή αλλάζοντας μόνο τον τίτλο ή όταν αγοράζει μια πτυχιακή από κάποιο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο. Μερική αντιγραφή έχουμε όταν ο φοιτητής αντιγράφει μέρος κειμένου από κάποια πηγή (πχ μεθοδολογία έρευνας, συμπεράσματα) και το επικολλάει στην εργασία του. Σε κάθε περίπτωση, η λογοκλοπή είναι το ίδιο κατακριτέα και τιμωρείται αυστηρώς.
Πώς μπορώ να αποφύγω τη λογοκλοπή;
Η λογοκλοπή μπορεί να αποφευχθεί με προσεκτικό έλεγχο και καταγραφή βιβλιογραφικών αναφορών για οτιδήποτε χρησιμοποιείται στην εργασία. Οι αναφορές πρέπει να είναι έτσι δοσμένες που να επιτρέπουν τον αναγνώστη να ανατρέξει απ’ ευθείας στην πρωτότυπη πηγή και να συγκρίνει τα δύο κείμενα. Ακόμη, ο φοιτητής πρέπει να διασφαλίσει ότι οι πηγές που χρησιμοποιεί είναι πρωτεύουσες και ότι έχει δικαίωμα να αναδημοσιεύσει πορίσματα ερευνών που υπάρχουν διαθέσιμα. Σε περίπτωση δευτερευόντων πηγών, δηλαδή εργασία κάποιου συγγραφέα που αναφέρεται σε κάποια άλλη, πρέπει να γίνεται αναφορά και στην πρωτεύουσα πηγή.
Επιπλέον, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι ακόμη και σε περίπτωση που δεν αντιγράφει κάποιος λέξη προς λέξη το κείμενο ενός συγγραφέα, αλλά υπάρχει παράφραση του περιεχομένου, απαιτείται αναφορά. Γενικά, είναι σημαντικό να είναι ξεκάθαρο στον αναγνώστη της πτυχιακής ποιο κομμάτι αποτελεί νέα συνεισφορά στην επιστήμη και ποιο όχι.
Με ποιον τρόπο γίνεται η ανίχνευση λογοκλοπής στο ΔΠΜΣ;
Οι πτυχιακές εργασίες που υποβάλλονται για παρουσίαση στο ΔΠΜΣ στη Δημόσια Διοίκηση ελέγχονται με το λογισμικό Unicheck. Η εργασία προς έλεγχο υποβάλλεται στο Unicheck, το οποίο τη συγκρίνει με μια σειρά από διαθέσιμες πηγές αναφοράς, όπως :
- Ιστότοποι.
- Εργασίες που έχουν υποβληθεί παλαιότερα στο ΔΠΜΣ στη Δημόσια Διοίκηση.
- Εργασίες που έχουν υποβληθεί από άλλα ιδρύματα που χρησιμοποιούν το Unicheck.
- Άλλες πηγές, όπως άρθρα περιοδικών, πρακτικά συνεδρίων κλπ.
Στο τέλος του ελέγχου, το Unicheck εξάγει ένα δείκτη ομοιότητας της εργασίας με άλλες πηγές, δηλαδή υπολογίζει πόσο επί τοις εκατό η πτυχιακή αποτελεί αποτέλεσμα πρωτότυπης εργασίας ή αντιγράφει περιεχόμενο τρίτων παραπομπών. Συνοδευτικά εξάγονται και αναφορές που εμφανίζονται τα σημεία όπου διαπιστώθηκε λογοκλοπή σε παράθεση με τις πρωτότυπες πηγές από τη βάση δεδομένων.
Τι είναι η «Δήλωση μη λογοκλοπής και ανάληψη προσωπικής ευθύνης» και πού μου χρειάζεται;
Κάθε πτυχιακή εργασία θα πρέπει να συνοδεύεται με τη «Δήλωση μη λογοκλοπής και ανάληψη προσωπικής ευθύνης», με την οποία ο φοιτητής δηλώνει ότι η εργασία που παραδίδει είναι αποτέλεσμα πρωτότυπης έρευνας και δεν χρησιμοποιεί πνευματική ιδιοκτησία τρίτων χωρίς αναφορές. Επίσης ο φοιτητής με αυτή τη δήλωση αναλαμβάνει όλες τις νομικές και διοικητικές συνέπειες που δύναται να αντιμετωπίσει σε περίπτωση που η εργασία του αποδεχθεί ότι αποτελεί προϊόν λογοκλοπής. Η «Δήλωση» αναγράφεται στην αρχή της πτυχιακής και συνοδεύεται από την υπογραφή του φοιτητή.
Ποια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσω για τον έλεγχο της πτυχιακής μου εργασίας για λογοκλοπή;
Εφόσον είστε φοιτητής του ΔΠΜΣ στη Δημόσια Διοίκηση και έχετε ολοκληρώσει την πτυχιακή σας εργασία, απαιτείται να την υποβάλετε προς έλεγχο για λογοκλοπή. Για να το κάνετε αυτό, πρέπει να μεταβείτε στη σελίδα υποβολής εργασίας και να συνδεθείτε στο σύστημα με τα στοιχεία του ιδρυματικού σας λογαριασμού. Ακολουθώντας τις οδηγίες της φόρμας υποβολής, ανεβάζετε την εργασία σας. Το λογισμικό ελέγχου λογοκλοπής θα εξετάσει την πτυχιακή σας και θα αποστείλει την αναφορά ομοιότητας με τρίτες πηγές, στον επιβλέποντα καθηγητή και στον διευθυντή του ΔΠΜΣ. Η αναφορά δεν κοινοποιείται στους φοιτητές του Προγράμματος.
Τι γίνεται σε περίπτωση που η εργασία μου παραβιάζει τους κανόνες περί λογοκλοπής;
Αν μια εργασία παρουσιάσει υψηλό ποσοστό ομοιότητας με τις πηγές αναφοράς του Ephorus, δε σημαίνει κατ’ ανάγκην ότι έχουμε απόπειρα λογοκλοπής. Η ομοιότητα μπορεί να οφείλεται σε διάφορους λόγους, όπως στην ύπαρξη υλικού το οποίο απαιτείται να καταγραφεί αυτούσιο από την πηγή αναφοράς, όπως νόμοι από ΦΕΚ. Την τελική απόφαση αναφορικά με το αν στοιχειοθετείται λογοκλοπή ή όχι, έχει ο επιβλέπων Καθηγητής και ο Διευθυντής του ΔΠΜΣ. Οι συνέπειες, στις περιπτώσεις, που στοιχειοθετείται λογοκλοπή, είναι πολύ σοβαρές. Το παράπτωμα της λογοκλοπής μπορεί να επισύρει την ποινή της διαγραφής του φοιτητή από το ΔΠΜΣ στη Δημόσια Διοίκηση.